Bir önceki yazımızda stratejik yayılım için yalın sürekli gelişim araçları ve inovasyondan bahsetmiştik. Bu ay yazımızda stratejik yön doğrultusunda, stratejik yayılım araçlarını kullanarak verimlilik artışı ve insan faktörü ile ilişkisinden bahsedeceğiz.

Küresel ekonomik kriz, havacılık şirketlerini daha üretken olmaya zorlamaktadır. Verimlilik, insan, makina ve malzeme kaynaklarının kullanımıyla doğrudan ilişkilidir. Amaç, uygun emniyet seviyesini korurken, daha az kaynak kullanarak daha fazla kar elde etmektir. Bir havacılık şirketinde verimlilik yüksekse, bu yeterli güvenlik seviyesi olduğu anlamına gelmez.

Havacılıkta emniyet, kasten veya kaza sonucu ortaya çıkan tehlike, risk, yaralanma veya personel ve / veya mülk kaybıdır. Tüm havacılık kuralları, insan faktörünün bireylerin verimliliğini nasıl etkilediği üzerine değil, insan kaynaklı hataların ve insan faktörünün havacılık emniyeti ile ilgili potansiyel etkileri konusunda yoğunlaşmaktadır. Ancak, emniyeti iyileştirmek için örnek olarak uçak bakımında insan faktörleri ilkeleri uygulandığında, havacılık personeli için faydalar da ortaya çıkabilmektedir.

Verimlilik tanımı çok basit olarak; girdi birim başına, çıktı miktarı (işgücü, ekipman ve sermaye) olarak verilebilir. Verimliliği ölçmek Verimliliği ölçmenin birçok farklı yolu vardır. Örneğin, bir fabrikada, verimlilik, bir mal üretmek için gereken süreye göre ölçülebilir. Hizmet sektöründe verimlilik, bir çalışanın kendi maaşına bölünmesiyle veya şirketteki kişi başı gelir artışına göre ölçülebilir. Bir havacılık bakım onarım şirketinde ise, toplam adam saat, malzeme veya harcanan zamanın, ‘letter check’lerin sayısına bölünmesi ile hesaplanabilir.

Verimlilik, bir birimin performansının değerlendirilmesidir. Değerlendirme, üretim düzeyinin, kaynak ve maliyete kıyasla hesaplanmasıyla gerçekleştirilebilir. Verimliliğin bileşenleri, etkinlik ve etkililikten oluşur. En yüksek miktarda çıktıyı oluşturmak için en düşük giriş miktarını kullanan süreçleri tanımlamak gerekmektedir.

Etkililik, kişisel zaman ve enerji de dahil olmak üzere, herhangi bir çıktıyı üretmede kullanılan tüm girdilerin kullanımıyla ilgilidir. Zaman, para ve hammadde gibi girdiler sınırlı kaynaklardır; kabul edilebilir bir çıktı seviyesi veya genel üretim seviyesi korunurken, bunların minimum düzeyde kullanımı esastır.

Verimli olmak, girdilerdeki atık miktarını azaltmak demektir. Etkinlik, ‘gerçek hedefler / tanımlı hedefler’ oranına göre ölçülür. Etkinlik ve etkililik daha yüksek değerlere sahipse, periyodik ölçümlerde, bir önceki değerlere göre artış gösteriyor ise, birimin üretken olduğunu ve eskisinden daha yüksek bir performansa sahip olduğunu gösterir.

‘Verimlilik’ genel ölçüsü, çalışan performansını değerlendirmek için kullanıldığında aşağıda verilen şekilde bir oran belirlenebilir. Satışta, karda veya payda görünen istihdam edilen işçi başına çıktı. Bu tür ölçümler ‘kısmi verimlilik ölçümleri’ olarak adlandırılır. Kısmi verimlilik kavramı personel verimliliği ve diğer verimlilik hesaplamalarını ‘toplam faktör verimliliği hesaplamalarından’ ayırmak için kullanılır.

Bu yazı dizisinde bahsi geçecek olan emniyet ilişkili verimlilik, insan faktörünün etkisi dikkate alınarak hesaplanan toplam verimliliktir.

Tüm havacılık kuralları, insan faktörünün bireylerin verimliliğini nasıl etkilediği üzerine değil, insan kaynaklı hataların ve insan faktörünün havacılık emniyeti ile ilgili potansiyel etkileri konusunda yoğunlaşmaktadır.

Rekabetçi havacılık

Yüksek verimlilik, rekabetçi havacılık için önemlidir. Havacılık şirketleri emniyeti etkileyen veya etkileyebilecek insan hatalarını yakalayamaz ise, tespit edilemeyen insan hataları da verimliliği etkiler. Bazı insan hataları, uçuştan geri dönüşlere, uçuşta motor durmasına, operatörlere büyük miktarda maliyete neden olan gecikmeler gibi büyük olaylara neden olabilir. İnsan hataları, hatanın gerçekleştiği anda etkisini göstermeyebilir, bu uzun bir zaman alabilir. Örnek olarak uçak bakımında, yağlama gerektiren bölgelerde yeterli yağlamanın yapılmaması yıllar sonra korozyona neden olarak, ilgili uçak komponentlerinin ıskartaya çıkmasına neden olabilir. Müşterileri kaybetmemek ve gelir kaybetmemek için, insan hataları tespit, giderme ve izleme konusunda yalın araçlarında bahsettiğimiz üzere hata önleyici çözümleri bulmak önemlidir.

ICAO risk değerlendirmesi

Sivil havacılıkta emniyet riskleri, ‘ICAO risk değerlendirmesi’ kullanılarak belirlenir. Verimlilik ile emniyet arasında gerçekte bir ilişki olmasına rağmen, bu ilişkiyi göstermek için literatürde bir referans bulmak zordur. Bu yazı dizimizde emniyet ve verimlilik arasındaki ilişkiyi veren formüle giden metodları açıklıyor olacağız.

Veri Zarflama Metodu (Data Envelopment Analysis - DEA), benzer birimlerin göreceli verimliliği ölçmek için kullanılan bir tekniktir. Birden fazla girdi ve çıktı varsa, ünitelerin performans ölçümlerini hesaplamakta DEA’yı kullanmak uygun olmaktadır. Sivil havacılık sektöründe sanayi verilerini kullanarak emniyet ilişkili göreceli verimlilik hesaplamalarının bir bakım onarım merkezinde uygulamalarını sonraki yazı dizilerimizde bulabilirsiniz.

Rekabetçi bir havacılık şirketi, stratejik yönlenmesi doğrultusunda, verimliliği artırmak için DEA’yı kullanabilir. DEA neticesinde yöneticiler farklılıkları görebilir ve daha az iyileştirme imkânı olan alanlar için daha fazla zaman harcamazlar. DEA, verimli alanları göstererek, diğer alanlar ile karşılaştırma yapılmasını sağlayarak toplam verimliliği artırma ve stratejik hedeflere ulaşım konusunda yardımcı olur.

En iyi dileklerimle…