Uçak ve yer istasyonu arasındaki uzun mesafelerdeki iletişimi sağlayan HF sistemi, uçuş ekibi ya da uçak sistemleri tarafından kullanılan veri haberleşmesinin de gerçekleştirildiği kritik bir rol üstlenir.
Uzun mesafe ses haberleşmelerini sağlayan High Freq (HF), uçaklar arası ve uçak – yer istasyonu arasındaki haberleşmeyi gerçekleştiren bir haberleşme sistemi.
Haberleşme sinyalini yansıtmak için yeryüzü ve iyonosfer tabakasını kullanan, 2–29,999 mhz aralığındaki havacılık frekans aralığında işlem yapan HF sistemi, aynı zamanda uçak-yer istasyonu arasındaki veri haberleşmesini de sağlıyor.
Yansıyan dalgalar arasındaki mesafe gün içinde işlem yapılan saate, radyo frekansına ve uçağın bulunduğu yüksekliğe göre değişir. HF haberleşme, radyo kanalı frekans seçim ve kontrol sinyallerini sesi almak ve göndermek için kullanır. Çalışma prensibi ise şu şekilde özetlenebilir: HF radyo kanalı RF (radyo frekans) taşıyıcı sinyalini uçuş dâhili telefon sisteminden gelen ses sinyaliyle modüle eder.
Alıcı modunda HF radyo sistemi, RF taşıyıcı sinyalini demodüle eder. HF transceiver sesi uçuş dâhili telefon sistemine gönderir. Alıcı modunda HF transceiver bütün haberleşme verilerini Aircraft Communications Addressing and Reporting System (ACARS) adı verilen yönetim birimine gönderir. HF transceiver de, ACARS yönetim biriminden aldığı tüm verileri, ACARS yer istasyonuna iletir.
Haberleşme Sistemi Elemanları
- Radyo haberleşme paneli (RCP)
- HF transceiver
- HF anten kuplajlayıcı
- Ortak ya da paylaşımlı HF anten
- Radyo Haberleşme Paneli (RCP)
HF transceiver ayarını ve radyo kanal seçimini yapmak için seçilmiş frekans bilgisini ve kontrol sinyallerini sağlar. RCP kullanılarak genlik modülasyonlu (am) işlem ya da üst yan band (usb) işlemi seçilebilir. HF alışını güçlendirmek için RF duyarlılık kontrolü kullanılır. RCP’ler HF haberleşme radyo kanallarından herhangi birinin seçilmesi ve frekans kontrolü için kullanılabilir. RCP, veri modunu seçmek için de kullanılır.
HF Transceiver
Bilgi gönderimi alıp vermeyi sağlayan HF Transceiver, iletim devreleri uçuş dâhili ses sistemini kullanarak RF taşıyıcı sinyalini modüle eder. Bu ses bilgisi, diğer uçaklar ve yer istasyonlarına gider. Alıcı devreler ses sinyalini ayırmak için alınan RF taşıyıcı sinyalini demodüle eder. Alınan ses sinyali uçuş ekibi ya da uçak sistemleri tarafından kullanılır.
HF Anten Kuplajlayıcı
Anten empedansını HF frekans aralığı üzerindeki transceiver çıkışına uygun hale getiren HF Anten Kuplajlayıcı, iletim modunda anten kuplajlayıcı modülasyonlu RF sinyalini transceiverdan alır ve bu sinyali antene gönderir. Alıcı modunda ise anten kuplajlayıcı modülasyonlu RF sinyalini antenden alır ve transceivera gönderir. HF anten ses ile modüle edilmiş RF sinyalleri alır ve gönderir.
HF Haberleşme Sisteminin Çalışması
Kontrol paneli seçilen frekans bilgisini ve kontrol sinyallerini transceivera gönderir. Ses kontrol panelinin REU’ya gönderdiği sinyaller; HF radyo seçim sinyali, alınan sesin kontrolü ve bas konuş (PTT) sinyallerinden oluşur. İletim sırasında ses ve PTT sinyalleri, REU üzerinden HF transceivera gider.
Mes sinyalini kendi ürettiği RF taşıyıcı sinyali modüle etmek için kullanan Transceiver, modülasyonlu RF sinyalini anten kuplajlayıcı üzerinden antene gönderir. Ve böylece sinyal diğer uçaklara ve yer istasyonlarına iletilmiş olur. Aynı zamanda iletim sırasında transceiverdan bir PTT sinyali de FDAU’ya gelir. FDAU, bu PTT sinyalini iletim işlemini kayıt etmek için anahtar olay işareti olarak kullanır.
Veri iletimi modunda ACARS yönetim biriminden gelen veri sinyalleri transceiver’ın ürettiği RF taşıyıcı sinyali modüle etmek için kullanılır. Veri iletim frekansları HF transceiver tarafından kontrol edilir. Transceiver bir HF frekansı seçmek için zaman ve konum bilgilerini kullanır.
Transceiver, veri modunda otomatik iletim yapabilir. Alıcı modunda anten modülasyonlu bir RF sinyali alır ve bunu anten kuplajlayıcı üzerinden transceivera gönderir. Transceiver aldığı sinyali demodüle ederek ses sinyalini RF taşıyıcı sinyalden ayırır. HF transceiverden alınan ses reu üzerinden uçuş dâhili telefon hoparlörüne ya da headsetlere gider. Veri alımı modunda transceiver RF taşıyıcıdan veriyi demodüle eder. Bu veri HF transceiverdan ACARS yönetim birimine gönderilir.
HF transceiverdan sesi alan Selcal, bu ses sinyalini yer istasyonundan gelen Selcal aramalarını görüntülemek için kullanır. HF transceiver aynı zamanda bir hava/yer ayrımı sinyali alır. Bu ayrım sinyalini transceiver iç hata hafızasında uçuş bacaklarını hesaplamak için kullanır.