Uçak teknisyeni adayları için modül sınavları, mesleki yeterliliklerini ve bilgi birikimlerini kanıtlamaları açısından büyük önem taşır. Bu sınavlara nasıl hazırlanmalı, hangi kaynaklar kullanılmalı ve sınav sürecinde nelere dikkat edilmeli?
Uçak teknisyeni adayları için modül sınavları, mesleki bilgi ve becerilerini değerlendiren kritik bir süreçtir. Bu sınavlar, EASA (European Union Aviation Safety Agency) ve SHGM (Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü) gibi otoriteler tarafından belirlenen standartlara göre yapılır. Başarılı olmak, adayların sertifikasyon alarak profesyonel kariyerlerine başlamaları için gereklidir.
Modül / Lisans ve Modül / Lisans Sınavı Nedir?
SHY 66 / Part 66 yönetmeliğine tabii olarak çalışan uçak bakım teknisyenleri ve adaylarının başvurmuş olduğu ilgili lisans kategorisindeki modül sınavlarından başarı ile sonuçlanması ve ardından yetkilendirildiği uçak üzerinde bakım ve arıza giderme işlemleri için onaylayıcı personel yetkisinin verilebilmesi için gerekli resmi belgedir.
Sınav İçeriği ve Konuları
Modül sınavları, geniş bir yelpazede teknik ve teorik konuları kapsar. Temel havacılık bilgisi, uçak yapıları, elektrik sistemleri, bakım prosedürleri ve uçuş güvenliği gibi konular bu sınavların ana başlıklarını oluşturur. Sınavlar genellikle çoktan seçmeli sorular, kısa cevaplar ve uygulamalı değerlendirmeler içerir.
Hazırlık Süreci
Başarılı bir sınav süreci için etkili bir hazırlık şarttır. Adayların kullanabileceği kaynaklar şunlardır:
Resmi Eğitim Materyalleri:
• EASA ve SHGM tarafından onaylanmış eğitim kitapları ve el kitapları.
• Modül konuları için spesifik eğitim programları ve kurslar.
Online Kaynaklar ve Eğitim Platformları:
• Havacılık teknisyenliği ile ilgili çeşitli online kurslar ve eğitim videoları.
• İnteraktif sınav hazırlık siteleri ve uygulamaları.
Pratik Deneyim:
• Staj ve işbaşı eğitimi ile pratik becerilerin geliştirilmesi.
• Uçak bakım merkezlerinde ve hangarlarda gerçek dünya deneyimi kazanma.
• Sınav Stratejileri
Planlı Çalışma:
• Düzenli ve disiplinli bir çalışma programı oluşturmak.
• Konuları küçük parçalara bölerek, her gün belirli bir konuya odaklanmak.
Deneme Sınavları:
• Düzenli olarak deneme sınavları çözmek, zaman yönetimi becerilerini geliştirmek.
• Hataları analiz etmek ve eksik olunan konulara ağırlık vermek.
Grup Çalışmaları:
• Diğer adaylarla birlikte çalışarak bilgi paylaşımı yapmak.
• Karmaşık konuları tartışarak daha iyi anlamak.
• Sınav Günü İçin İpuçları
• Erken Uyanmak ve Rahatlamak
• Sınav gününe erken başlayarak, stresten uzaklaşmak ve zihni dinç tutmak.
Gerekli Ekipmanları Hazırlamak:
• Kimlik, sınav giriş belgesi, kalem, silgi gibi gerekli malzemeleri unutmamak.
Soruları Dikkatli Okumak:
• Soruları dikkatlice okuyarak, neyin sorulduğunu tam olarak anlamak.
• Zamanı verimli kullanmak ve zor sorulara takılmadan ilerlemek. Bahsi edilen modül sınavlarının hangi kategoride, kaç soru, kaç dakika olduğu aşağıdaki gibi belirtilmiştir.
Modül Sınavı Talimatı
• 18 yaşını doldurmuş olmak.
• 10 yıl içerisinde sınavları tamamlamış olmak
• Modül sınavlarında başarılı olmak için 100 puan üzerinden 75 puan almak.
Not: 75 puanın altında kalan aday, 3 ay sonra tekrar sınava girebilir. Aday, 147 onaylı kuruluştan sınavını geçemediği dersin kursunu alır ve belgelerse 1 ay sonra sınava girilebilir. Aday girmiş olduğu sınavda aynı modülden 3 defa kalırsa 1 yıl ceza alır ve o dersin modül sınavına giremez.
Herhangi bir onaylı bakım kuruluşunda çalışmıyor olsanız bile, uçak bakım lisansı modül sınavlarına girebilirsiniz ancak lisans alabilmek için pratik tecrübe süresini tamamlamanız gereklidir.
Lisans kategorileri neler?
A Kategori: Planlı küçük hat bakım ve basit arıza giderme işlemleri sonrasında bakım çıkış sertifikası düzenleyebilme yetkisi verir.
B1 Kategori: Hava aracının yapısı, güç ünitesi, mekanik ve elektrik sistemleri üzerinde bakım faaliyetleri yapma, faal olup olmadığının tespit edilmesi amacıyla sadece basit testler gerektiren aviyonik sistemler üzerinde çalışma yetkisini verir. Aviyonik sistemlerde arıza tespiti ve giderme işlemi yetkisi yoktur.
NOT: B1 kategori lisansı, sahibine doğrudan ilgili A alt kategorisinin imtiyazlarını kullanma yetkisini de verir.
B2 Kategori: Aviyonik ve elektrik sistemleri üzerinde bakım yapma, güç sistemleri ve mekanik sistemler üzerinde faal olup olmadıklarının tespit edilmesi amacıyla sadece basit testler gerektiren elektrik ve aviyonik işlemleri yapma yetkisi verir.
NOT: B2 kategori lisansı hiçbir A alt kategorisini içermez.
B3 Kategori: Uçağın yapısı, güç ünitesi, mekanik ve elektrik sistemleri üzerinde bakım faaliyetleri yapma, arıza tespiti ve arıza giderme işlemleri hariç, faal olup olmadıklarının tespit edilmesi amacıyla sadece basit testler gerektiren aviyonik sistemler üzerinde çalışma yetkisi verir.
C Kategori: Hava aracı üzerinde gerçekleştirilen üs bakımı sonrasında bakım çıkış sertifikası düzenleme yetkisi verir.
NOT: B3 kategori de maksimum kalkış ağırlığı 2.000 kg veya daha aşağı olan piston motorlu basınçlandırılmamış uçaklar için geçerlidir.
Peki bu modül sınavlarını kim / kimler yapabilir?
SHY – 147 / Part 147 sahibi kurum / kuruluşlar modül sınavlarını (SHY – 66 / Part 66) yapma yetkisi vardır. Ülkemizde SHY – 147 yönetmeliğine tabii olarak modül sınavlarını (SHY – 66 / Part 66) yapma yetkisi olan kurum / kuruluşlar aşağıdaki gibidir;
Lisans Kategorilerine Göre Tecrübe Gereklilikleri
Kategori A, B1.2 ve B1.4 alt kategorileri ile Kategori B3 için başvuru sahibinin;
• İlgili teknik eğitime sahip olmaması halinde, işletilen hava aracı üzerinde 3 yıllık pratik bakım deneyimine sahip olması veya,
• İşletilen hava aracı üzerinde 2 yıllık pratik bakım deneyimine sahip olması ve Genel Müdürlük tarafından uygunluğu kabul edilen eğitimin teknik bir işte kalifiye personel olarak tamamlanmış olması veya,
• İşletilen hava aracı üzerinde 1 yıllık pratik bakım deneyimine sahip olması ve SHY-147/Part-147 gereğince onaylanmış bir temel eğitim kursunu tamamlamış olması gerekir.
Kategori B2, B1.1 ve B1.3 alt kategorileri için başvuru sahibinin; İlgili teknik eğitime sahip olmaması halinde, işletilen hava aracı üzerinde 5 yıllık pratik bakım deneyimine sahip olması veya,
Genel Müdürlük tarafından uygunluğu kabul edilen eğitimin teknik bir işte kalifiye personel olarak tamamlanmış olması halinde, işletilen hava aracı üzerinde 3 yıllık pratik bakım deneyimine sahip olması veya,
SHY-147/Part-147 gereğince onaylanmış bir temel eğitim kursunu tamamlamış olması halinde, işletilen hava aracı üzerinde 2 yıllık pratik bakım deneyimine sahip olması gerekir.
Kategori C için, büyük hava araçları ile ilgili olarak, başvuru sahibinin;
Büyük hava araçları üzerinde Kategori B1.1, B1.3 veya B2 yetkilerini kullanarak veya SHY 145 gereğince üs bakımda destek personeli olarak veya her ikisinin kombinasyonu olarak 3 yıllık deneyime, büyük hava araçları üzerinde Kategori B1.2 veya B1.4 yetkilerini kullanarak veya SHY 145 gereğince üs bakımda destek personeli olarak veya her ikisinin kombinasyonu olarak 5 yıllık deneyime sahip olması gereklidir.
Kategori C için, büyük hava araçları haricindeki hava araçları ile ilgili olarak, başvuru sahibinin; bu tür hava araçları üzerinde Kategori B1 veya B2 yetkilerini kullanarak veya SHY-145 gereğince üs bakımda destek personeli olarak veya her ikisinin kombinasyonu olarak 3 yıllık deneyime sahip olması gereklidir.
Akademik yolla elde edilecek Kategori C hakkı için, bir üniversiteden veya Genel Müdürlük tarafından kabul edilen herhangi bir diğer yükseköğrenim kuruluşundan, teknik bir alanda akademik derecesi olan başvuru sahibinin 6 ay boyunca üs bakım görevlerinin gözlemlenmesi dâhil olmak üzere bir sivil hava aracı bakım ortamında hava aracı bakımı ile doğrudan ilişkili belirli görevlerde çalışılarak elde edilen 3 yıllık deneyime sahip olması gerekir.