Ülkemizde havayolu ile yük ve yolcu taşımanın sürekli olarak artışı, havalimanlarının bulundukları çevreye zararlarının en aza indirilmesi için çalışmalar yapılması zorunluluğunu beraberinde getirmektedir.

 

Bu bağlamda Yes¸il Havaalanı Projesi uygulamaları, c¸evresel etkileri azaltmak adına o¨nemli bir girişimdir. Havalimanlarında gu¨ru¨ltu¨haritalarının hazırlanma­sı, evre politikası olus¸turulması, c¸evresel risk analizi yapılması, atık yo¨netim planı olus¸turulması, ısınma­dan kaynaklanan emisyonların o¨lc¸u¨lerek emisyon izni alınması istenmektedir. Bu çevresel etkilerden en önemlileri ise gürültü ve gaz emisyonudur. Bu¨tu¨n havaalanlarında gu¨ru¨ltu¨, yakın c¸evre ic¸in fiziksel bir etki olus¸turmaktadır. Uc¸ak gu¨ru¨ltu¨su¨en fazla, gu¨cu¨n harcandıgˆı kalkıs¸esnasında olus¸maktadır. Digˆer gu¨­ru¨ltu¨ler ise uc¸agˆın inis¸, taksi yapması ve park esna­sında motorun c¸alıs¸tırılması sırasında olus¸ur. Alınacak önlemlerle bu gürültülerin etkilerinin aza indirilmesi mümkündür. Jet motorlu uc¸akların inis¸ve daha c¸ok kalkıs¸manevraları sırasında olus¸an havayolu gu¨ru¨l­tu¨su¨, havaalanı yakınındaki yerles¸im bo¨lgelerini, gece saatlerinde daha fazla olmak üzere gün boyunca teh­dit etmektedir. Gürültü ölçümleri yapılırken tarih, saat, uc¸agˆın inis¸kalkıs¸durumu ve meteorolojik s¸artlar baz alınarak bir rapor oluşturulmaktadır.

 

Uluslararasi Sivil Havacılık Örgütü ICAO`nun gürültü önleme prosedürleri konusundaki araştırma ve geliş­tirme projelerini baz alarak hazırlamış olduğu çalış­malar, bu konuda alınabilecek önlemler için yön gös­terici olmaktadır. Üniversitelerin, düzenleyici kurum ve kuruluşların, uygulayıcıların, hava seyrüsefer hizmet sağlayıcı kurumların ve işletmecilerinin bir araya gelip oluşturduğu çalışmalar, uygun standart bir hava tra­fik kontrol (ATC) prosedürü oluşturulması açısından oldukça önemli olmaktadır. Bu ihtiyaca yönelik olarak gürültü azaltma prosedürleri olan Nadp1 ve Nadp2 geliştirilmiştir. Nadp’in amacı uçağın kalkışından itiba­ren gürültüye hassas bölgelerde mümkün olduğunca motor sesini azaltmayı sağlamaktır. Özellikle Atatürk Havalimanı gibi yerleşim birimleri yakınında bulunan limanlar için gürültü kirliliğini azaltmak amacıyla uy­gulanması zorunlu bir kalkış ve tırmanma kuralları belirlenmiştir. Her meydan için belirlenmiş irtifalar arasında motor gücünü sınırlandırmak ve flap topla­mayı geciktirmek yöntemiyle, meydana gelecek gü­rültüyü azaltma amaçlanmaktadır. Konuyla ilgili ola­rak uygulamadaki teknik detaylar her uçak için farklı olmaktadır. Kaptanların operasyona başlamadan önce bu konuda da meydan haritalarını ve açıklamalarını mutlaka incelemeleri gerekir. Gürültü önleme prose­dürleri olan Napd1 ile 2 arasındaki farkı ise irtifa sınır­ları içinde yapılacak olan uygulamalar oluşturmak­tadır. Prosedürlerin daha erken irtifada uygulanmaya başlandığı Napd1 daha çok sessizlik sağlayan uygula­madır. Napd uygulanan havalimanlarının chartlarında hangi prosedürün (1 veya 2) uygulanması gerektiği belirtilir ve bu prosedürlere uyulmaması durumunda ilgili otorite tarafından şirkete önce uyarı gönderilir daha sonra ise şirket cezai işleme tabi tutulabilir.

 

Her ne kadar gürültü önleme prosedürlerinin çevreye faydaları bulunsa da etkin bir şekilde uygulanması zor olabilir. Prosedürlerin önce her meydan için geliştiril­mesi, test edilmesi, faydaları ve hava trafiğe etkileri açısından değerlendirilmesi gerekmektedir. Uçakların kalkışta, takside, yaklaşma ve alçalış aşamalarında uymaları gereken prosedürlerin yanı sıra başka bazı önlemlerin alınması da mümkündür. Bunlar arasında; gürültüye en az hassas olan pist se­çimlerinin yapılması, pist zemininde gürültüyü tolere edebilecek yapıda bir malzemenin kullanılması, ma­liyetli ve çok daha önce planması gereken bir unsur olması bakımından çevredeki evlerin ses yalıtımlarının yapılması, hem geliş hem kalkış gürültü azaltma pro­sedürleri hakkında gerekli veri tabanı kapasitesinin ve bu konudaki eğitimlerin yaygınlaştırılması ve son ola­rak daha sessiz uc¸ak u¨retimi ve kullanımı hususunda o¨nlemler alınması, sayılabilir. Daha temiz, daha sessiz bir çevre için bu çalışmalara hız verilmesi gerektiği ortadır.

1968 © Uçak Teknisyenleri Derneği