Bilindiği üzere son yıllarda hem Hava Kuvvetleri, hem de Bursa Tophane Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi tarafından tasarla yap uçur yarışmaları yapılmaktadır. Bu yıl üçüncüsü düzenlenecek yarışmalarda teknik sorumlu olarak yer almaktayım. Buradan gördüğüm üzere ve karşılaştığım en büyük sıkıntılardan birisi uçak tasarımlarıdır. İyi bir tasarım yapmak istiyorsanız kesinlikle yarışma kurallarını çok çok iyi okumalı ve iyi anlamalısınız. Çünkü yarışma kuralları sizlere nasıl bir uçak tasarlayacağınızın yol göstericisi olacaktır. Şayet iyi okuyup anlamaz iseniz uçak tasarımı konusunda çok çok ciddi sıkıntılar yaşarsınız. Gelin bunları nasıl yapacağımızı sıralayıp, düzgün bir uçak tasarımı yapalım.
Uçak tasarımı yapmadan önce kesinlikle temel kurallara dikkat etmeliyiz.
1- Kanat Yapısal (Airfoil)
2- Gövde Yapısal (Fin)
3- Statik Ağırlık Merkezi
1- Kanat Yapısal: Genelde tasarla yap uçur yarışmalarında, sizlerden üç tur uçmanız istenir.
A- Zamana Karşı Uçmak
B- Yüklü (Faydalı Yük) Uçmak
C- Yükü (Faydalı Yük) İstenilen Hedefe Bırakmak
Bu işin en önemli kısımlarından birisi hem yüklü uçmak hem de yükü istenilen hedefe bırakmaktır. Dolayısıyla burada kanat yapısı çok önemli. Sebebi uçurduğunuz uçağın nerdeyse bir katı fazla ağırlık taşıyorsunuz. Bu nedenle kanat profil yapısı çok önemli bir durum arz ediyor.
2-) Gövde Yapısal: Kanat tasarımından sonra ise gövde yapısal da çok önemlidir. Sebebi taşıyacağınız yükün hacmi (ağırlık) ve şekli. Gövdeyi taşıyacağınız yüke göre doğru tasarlar ve gövde üstünde sürtünmeyi azaltırsanız uçağınızın kaldırma kuvvetine katkı sağlamış olursunuz.
3- Statik Ağırlık Merkezi: En başta yazdıklarımı doğru uygularsanız, bu yaptığınız çalışmalar sonucunda statik ağırlık merkezini de doğru ayarlamış olursunuz. Taşıyacağınız ya da bırakacağınız faydalı yükü statik ağırlık merkezini bozmayacak şekilde yerleştiririz. Genellikle sıkıntı şu sırada yaşanır: Siz faydalı yükü yanlış bir yere yerleştirirseniz, bu durum hem uçuş esnasında hem de yükü bırakırken ağırlık merkezinin yerinin bozulmasına neden olacaktır ve sizi sıkıntıya sokacaktır. Eğer faydalı yükü doğru yerleştirirsek uçuşumuzu sıkıntısız bir şekilde tamamlamış oluruz.
Gelin birazda kanat profili hakkında bilgi edinelim.
1- Yarı Simetrik Profil: Genelde bu tip profil yapılarını daha çok eğitim uçaklarında tercih ederiz. Nedeni, bu tip profilleri daha çok yavaş uçmasını tercih edeceğimiz uçaklarda kullanırız. Adı üstünde olacağı gibi eğitim uçağı olduğu için bu uçakların yavaş uçmasının nedeni, birincisi kanat yapısı, ikincisi ise gövde yapısıdır. Gövde yapısında sürtünme çok fazladır. Burada uçağımızı biraz hızlandırmak istersek pervanenin adımını artırıp, hatveyi düşürerek biraz daha hızlı uçmasını sağlarız.
2- Tam Simetrik Profil: Genelde bu tip profilleri daha çok hareketli uçaklarda (akrobasi uçakları) tercih ederiz. Bunun nedeni hareketli uçakların tam simetrik kanat profili ile istenilen hareketleri yapabilmesidir. Ayrıca bu tip uçakların çok akrobatik olmasını ve hızlı uçmasını sağlar. Burada eğitim uçaklarının tam tersi bir durum uygulanır. Pervane tercihlerinde bu kez pervanenin adımı düşürülüp hatvesini artırarak bir nebze olsa da uçağın hızı düşürülmüş olur.
Altı Oyuk Profil (Clark-Y / Naca 2412): Bu tip profilleri daha çok özgün tasarım uçaklarda tercih ederiz. En başta bahsettiğimiz tasarla yap uçur yarışmalarına katılan uçaklarında bu profiller tercih edilir. Sebebi ise yaptığınız uçağın nasıl tepki vereceğini bilmiyor olmamız ve bununla birlikte boş uçuş ağırlığı ile yanında faydalı yük de taşımamız gerekmesidir. Bu tip profiller taşımada işimizi kolaylaştırır: hem süzülürlüğü çok fazla artırmakta, hem de taşıma kuvvetini azaltmadan muhteşem neticeler vermektedir.
