Yaptığı ikinci kazadan sonra dünya çapında uçuşları yasaklanan B737 Max uçaklarından havayollarının ellerinde 387 adet uçak var ve bu uçaklar hava alanlarında ya da uçak park alanlarında sessizce yatıyorlar.
Boeing 737 Max uçaklarına uçuş yasağı getirilmesinin üzerinden altı aydan fazla zaman geçti. Uçakların servise verilebileceği tarih belirsizliğini korurken, kış mevsiminin yaklaşması ile uçakların kelimenin tam anlamı ile yere yapışma ihtimalleri bazı hava yollarını kara kara düşündürüyor.
Boeing 737 uçaklarının uçak bakım kitabı uçak işletmecilerini, kışın sıfırın altına düşen sıcaklıklarda uzun süre park halinde kalan uçakların lastiklerinin temas ettiği asfalt kaplamaya yapışabileceği konusunda uyarıyor ve lastiklerin altına kum dökülmesini ya da lastiklerin altına kaba elyaftan yapılmış bir paspas konulmasını tavsiye ediyor. Ayrıca, uzun süre park halinde kalan bu uçakların lastik ve fren aksamlarının koruyucu kapak ile kapatılarak yağmur ve kar yağışının paslandırıcı ve aşındırıcı etkilerine karşı korunması tavsiye ediliyor.
Yaz mevsimi biterken, Kanada Havayolları elindeki 24 adet B737 Max uçağını, kışı daha yumuşak koşullarda geçirmeleri için ABD’de çöl bölgesinde bulunan uçak park alanlarına nakletmeyi planlıyor. Kanadalı WestJet Havayolları ise elinde bulunan 13 adet B737 Max uçağını kış için daha ılıman iklime sahip bir ülkeye taşımayı düşünmediğini açıkladı. Yaptığı ikinci kazadan sonra dünya çapında uçuşları yasaklanan B737 Max uçaklarından havayollarının ellerinde 387 adet uçak var ve bu uçaklar hava alanlarında ya da uçak park alanlarında sessizce yatıyorlar. Boeing firmasının da elinde, üretimini tamamladığı halde uçuş yasağı nedeni ile teslim edemediği, yaklaşık 200 adet uçak bulunuyor.
Hastalık ya da sakatlık nedeni ile koşamayan yarış atlarının iyi bir beslenme ve bakıma ihtiyacı olduğu gibi uçamayan uçakların da iyi bir bakıma ihtiyacı vardır. Park halindeki uçaklara uygulanacak bakım işlemleri AMM (Aircraft Maintenance Manual) adı verilen uçak bakım kitaplarında yer alıyor ve bu işlemlerin yapılması uçak sistemlerinin aylarca süren zorunlu parkları sırasında zarar görmelerini engelliyor. Uzun süre uçmayacak uçaklara uygulanması gereken bakım işlemleri AMM’nin (Uçak Bakım Kitabı) 10-12 ile başlayan bölümlerinde yer almaktadır. Boeing firması uçaklara park süresince uygulanacak bakımları; ‘7 gün’, ‘14 gün’, ‘30 gün’, ‘60 gün’, ‘90 gün’, ‘180 gün’ ve ‘1 yıl’da bir uygulanacak paketlere ayırmış. Storage (Depolama) yapılan uçak, 7 günden fazla park durumunda kalacaksa ‘7 günde bir paketi’ uygulanıyor. 14’üncü günde ‘7 gün ve 14 günde bir paketi’ birlikte uygulanıyor. Otuzuncu günde ‘7 gün, 14 gün ve 30 günde bir paketi’ birlikte uygulanıyor. Her bakım paketinin öncekileri de içerecek şekilde belirtilen sürelerde uygulanması istenmektedir. Uçak park halinde 1 yılını doldurduğunda da yedi bakım paketi uçağa birlikte uygulanmaktadır.
Filosunda en çok B737 Max uçağını bulunduran Amerikan Southwest Havayolları, 34 uçaklık filosunu Kaliforniya Victorville’de yer alan bir hava alanında, Mojave çölünün kuru sıcağında, muhafaza ediyor. Bakımdan sorumlu teknisyenler uçakların, Amerikan General Electric ve Fransız Safran firmalarının ortağı olduğu CFM firması tarafından üretilmiş olan motorlarını haftada bir defa, on beş-yirmi dakika süre ile çalıştırıyorlar. Üretici firma, park halinde olan uçakların motorlarının çalıştırılmasını, yakıt ve yağ sistemlerinde su birikmesini engellemek için öneriyor. Ayrıca, motor aksamının da korozyondan zarar görmemesi için özel bir yağ sürülerek korunması gerekiyor. Southwest Havayolları’nın teknisyenleri, haftada bir defa park halindeki uçakların uçuş bilgisayarlarını ve yedek geç ünitesini de çalıştırıyorlar.
B737 Maxların dönüş tarihleri sürekli ertelenirken, bazı havayolları uçaklarını motorların korumaya alınacağı ve bataryalarla bazı hassas sensörlerin uçaktan söküleceği detaylı koruma altına almayı düşünüyorlar. Uçak bu şartlar altında daha az düzenli bakım gerektireceğinden, parkta yatan uçak başına yapılan 2000 dolarlık aylık bakım masrafı 1000 dolara inecek. Buna karşılık, uçuş izni çıktığında, uçakları uçuşa hazır duruma getirmek daha fazla vakit alacak.
Uzun süre park halinde olan uçaklara uygulanan detaylı koruma işleminde, uçağın en kıymetli parçası olan motorların içindeki yağ boşaltılıyor ve yerine içinde korozyon önleyici bir solüsyon bulunan bir yağ karışımı doldurularak bir nevi mumyalama işlemi yapılıyor. Motorların girişlerine içinde nem alıcı silika maddesi bulunan torbalar konuyor, ayrıca motorların içine nem miktarını ölçen sensörler yerleştiriliyor. Kelebek, böcek ve diğer canlıların girmesini engellemek için motorların her iki ucu da örtülerek kapatılıyor.
Boeing 737 uçak bakım kitabı iki aydan fazla yatacak uçaklar için uçağın üzerindeki tüm deliklerin vinil bant ile örtülerek kapatılmasını tavsiye ediyor. Uçağın boyalı olmayan metal yüzeylerinin özel bir kaplama malzemesi püskürtülerek koruma altına alınması gerekiyor. Uçağın iç kabini, pencere gölgelikleri kapatılarak ve kokpit camlarına alüminyum folyo bant uygulanarak, karartılıyor. Uçağın koltuklarına pamukludan yapılmış örtüler seriliyor, yerdeki halıların dahi üstleri örtülüyor.
Park alanındaki uçakların üzerindeki koruyucu bant ve kapakların yerinde olup olmadığının her gün görsel kontrolünün yapılması gerekiyor. Ayrıca uçaktaki çeşitli bölgelerin düzenli olarak yağlanması gerekiyor.
Her hafta uçağa korozyon kontrolü yapılıyor, iki haftada bir uçağın elektrik sistemleri iki saat süre ile çalıştırılıyor. Her otuz günde bir uçak üçte bir teker mesafesi yerinden oynatılıyor. Böylece lastiklerin yük altında sürekli aynı konumda olmaktan dolayı hasarlanmaları önleniyor.
Uçakların koltuk kumaşları ve halıları düzenli olarak küf oluşmuş mu diye kontrol ediliyor. Ayrıca yakıt tanklarında bakteri ve mantar oluşmaması için tank diplerinde biriken su düzenli olarak boşaltılıyor. Zira, yakıt tankında biriken su boşaltılmasa oluşabilecek, küf ve mantar mayoneze benzeyen bir kıvama dönüşerek yakıt filtrelerini tıkayabiliyor.
Doksan günde bir uçağın flapları, rudder ve diğer uçuş kumandaları hareket ettiriliyor. Park durumu bir seneyi bulursa, iniş takımının esnetilmesi de gerekebiliyor. Uçak, kanat ve burun bölgesindeki özel yerlerine takılan büyük krikolar ile jack’a alınıyor ve iniş takımı üzerindeki ağırlık hafifletiliyor.
Uzun süreli park (Storage) durumundan çıkarılarak tekrar faal edilecek uçaklara uygulanacak bakım işlemleri Motor, APU, IDG gibi büyük komponentlerin Korumadan Çıkarma (Depreservation) işlemlerini de içermektedir. Uzun süreli park durumundan çıkarılacak uçaklara yirmi dört farklı ATA Chapter’a ait 178 farklı bakım işlemi uygulanmaktadır. Bu işlemler esnasında öngörülemeyen ilave bakım maliyetleri de çıkabilmektedir. Boeing B737-8 tipi MAX uçaklarındaki sorunun uçuş emniyeti yönünden çözüme kavuşmasını tüm havayolları beklemektedir.