Eurasia Airshow CEO’su Ferhat Yenibertiz, Eurasia Airshow’un nasıl ortaya çıktığından hedeflerine kadar ayrıntılı bir röportaj yaptık. İşte, yaklaşık 40 milyar dolarlık iş hacmi oluşturması beklenen Eurasia Airshow hakkında Ferhat Yenibertiz’in söyledikleri:

UTED: Projeye nasıl başladınız ve böyle bir ihtiyaç olduğunu sizlere ne düşündürdü?

Ferhat Yenibertiz: Eurasia Air Show, 2016’nın ilk çeyreğinde adını koyduğumuz bir proje. Havacılık konusunda dünyadaki birçok etkinliğe katıldıktan sonra artık tüketen değil üreten taraf olmamız gerektiğini düşünerek bu adımı attık. Havacılık konusunda ülkemizde bir birikimin yanında son zamanlarda büyük gelişmeler de var. Vecihi Hürkuş’tan Nuri Demirağ’dan bugüne kadar gelen bir serüven. Zaman zaman bazı engellerle yavaşlatılsa da bugün baktığımızda dünyanın sayılı havayolu şirketlerinden birisine sahibiz. Üretim ayağında da bugün bir TAI’miz var, ortaya yeni yeni çıkan platformlar var. İnşallah ihracatla bunlar farklı bir boyut da kazanacak.

Ülke olarak çok zor bir konjonktür ve lokasyondayız. Bu nedenle sadece üretmek yetmiyor. Politik ve diplomatik açıdan diğer ülkelerle aramızdaki ilişkiler de bu süreçleri belirleyen faktörler.

Bu ve benzeri birçok etkileyen var ama biz üzerimize düşeni yapmak için Eurasia Air Show’u düzenliyoruz. Bu tip büyük organizasyonları devletin himayesine girmeden yapmanız mümkün değil. Londra, Paris ve Berlin’de düzenlenen asırlık airshowlara da baksak, Dubai, Moskova, Singapur airshowlarına da baksak hepsinin arkasında devlet var. Yani devletin himayesi ve patronajı altında yürüyor sistem… Bu gerçekten hareketle biz de Cumhurbaşkanlığının himayesine başvurduk ve proje, yaklaşık üç aylık bir değerlendirme sürecinin arkasından Nisan ayında Cumhurbaşkanının himayesine girdi. Tabii bu çok anlamlı ve değerli bir şey… Bu sorumluluğumuzu artırdı ve kalite konusundaki çıtamızı yükseltti.

Hem askeri hem sivil bir proje… Askeri ayağında Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve bağlı bulunan kuvvetlerle birebir çalışıyoruz. Ayrıca Ekonomi Bakanlığından, Kültür ve Turizm Bakanlığına kadar birçok bakanlıkla birlikte çalışıyoruz.

UTED: Neden Antalya?

Ferhat Yenibertiz: Bu çok önemli bir soru. Benim ilk hayalim projeyi Sabiha Gökçen Havalimanı’nda yapmaktı. Ancak İstanbul’un hava trafiği gerçek bir airshow yapılmasına engel. Çünkü bu trafikte gökyüzünde akrobasi gösterilerinin gerçekleşmesi mümkün değil… Bunları yapmadığınız zaman da zaten yapılan airshow olmuyor. Çünkü airshowlara hareketi katan yerdeki bussiness kadar gökteki hareket…

Sonra Airshow Farnborough’un CEO’su Shaun Ormrod bir ay önce emekli oldu. Benim de arkadaşım ve davetimi kırmayarak Türkiye’ye geldi. İki gün Antalya’da kaldı ve bu tip organizasyonlar için hazırladığı bir checklisti uyguladı. 13 maddelik checklist ile bir denetleme yapıyorlar ve görüşlerini sunuyorlar. Sadece teknik altyapı, havaalanı şartları değil, şehre ulaşım, iklim, eğlence merkezleri, otel ve konaklama kapasitesi gibi çok yönlü bir değerlendirme yapıyorlar. Çünkü gelen insanlar hem iş için geliyorlar, hem de şehri yaşamaya geliyorlar. Shan Antalya’yı gördükten sonra bana, “Antalya bu coğrafyanın Las Vegas’ı” dedi. O kadar etkilendi ki, “Keşke Londra da bu imkanları sunabilse” diye ekledi. Özellikle beş yıldız ve üstü oteller, çok büyük konforu Avrupa ve Amerika’ya göre çok makul fiyatlara sunuyorlar. İşte tüm bu nedenlerden dolayı Antalya’ya karar verdik. Bu kararı verdiğimiz için bugün kendimizi daha da mutlu hissediyoruz. Biz Antalya’yı havacılık ve uzay teknolojileri ve yüksek teknolojilerle ilgili bir hat haline getirmeyi istiyoruz. Bu fuar zaten iki yılda bir tekrarlanacak. Aradaki tek yıllar için de kafamızda bazı projeler var.

Antalya Havaalanında 300 bin metrekare, yaklaşık 41 futbol sahası büyüklüğünde yer tahsisi yapıldı. Bunun yaklaşık yarısı 50-60 uçağın sergilenmesi için kullanılacak. Bunun dışında 35-40 bin metrekarelik bir kapalı alanımız olacak. Burada da yaklaşık 400 yerli ve yabancı firmaya ev sahipliği yapmak istiyoruz. 30’a yakın ülke katılımı da gerçekleşecek.

UTED: Yabancı firma katılımı nasıl?

Ferhat Yenibertiz: Yabancıların bulunması fuarın etkisini artırıyor. Bu uluslararası bir fuar... Orayı yerli firmalarla doldurmak çok rasyonel bir yaklaşım değil. Zaten bizim hedefimiz bu fuarı birinci ligdeki airshowların yanına konumlandırmak… Şimdiye kadar gördüğümüz bütün fuarların iyi taraflarını buraya adapte etmeye çalışıyoruz.

THY ile anlaşmamızı imzaladık, ana partnerimiz oldular. Çok kapsamlı bir partnerlik anlaşması imzaladık. Yakında THY bir basın bülteni ile bu konudaki açıklamasını yapacak.

Ayrıca Star Alliance üyesi havayollarının CEO’larının katılımıyla bir Airline CEO zirvesi gerçekleştireceğiz. Bu ilk kez gerçekleştirilecek. Çok seçkin konukların, kaliteli başlıklarla konuşmacı olacağı bir zirve bu…

UTED: Üreticilerden katılım nasıl?

Ferhat Yenibertiz: Bu yıl 11 ülke dolaştık. Önümüzde Dubai var. Farkındalığın oluşması ve etkinliğin tanınması için çok güçlü bir maraton gerçekleştiriyoruz. Dünyada 12 temsilciliğimiz var. Bu 12 temsilci 62 ülkeyi yönetiyorlar. Tüm pazarlama ve satış faaliyetlerimiz bu yabancı temsilciler üzerinden yürüyor. Burada en tepedeki Airbus, Boeing’ten tutun, havalimanı aydınlatma üreticilerine kadar çok kapsamlı bir yelpazeye sahibiz. Savunma Sanayi Müsteşarlığı vasıtasıyla yaklaşık 90 ülkeye davet çıkıyor. 240 küsur VIP delegasyon not edildi. Yarısını buraya getirmeyi başarı olarak görüyoruz. Karar verici pozisyonunda, bakan, müsteşar veya kuvvet komutanları seviyesinde delegasyonlar bunlar…

Mesela Irkut MC-21’in lansmanı Paris Airshow’da yapılacaktı, yetiştiremediler. Bunun dünya lansmanının bizim fuarda yapılması için çalışıyoruz. F 35’i Türkiye’ye getirmeye çalışıyoruz. Bunlar çok önemli…

Şu ana kadar yerli ve yabancı, yaklaşık 600 firmayla, birebir görüştük. Anons kısmını çok önemsiyoruz. Yani yeni yatırımlar, yeni gelişmeler, yeni haberler çok önemli ve hepsi yüksek haber değeri taşıyor. Çünkü 60’a yakın A sınıfı yabancı dergi ve gazeteler gelecek o gün oraya… Bu açıdan, değer yaratma anlamında kıymetli bir süreç olacak fuarımız…

UTED: Ziyaretçi katılımı beklentileriniz nasıl?

Ferhat Yenibertiz: Beş günlük fuarın üç günü profesyoneller için, son iki günü halk günü. 100 bini profesyonel, yaklaşık 400 bin ziyaretçi bu fuarımız için kötümser bir tahmin. Çünkü 2011 yılında Çiğli’deki hava gösterilerine yaklaşık 500 bin ziyaretçi gelmişti ki bu sadece hava gösterisiydi… Biz kötümser 400 bin rakamını veriyoruz. Zaten çok yakında Türkiye çapında bir tanıtım kampanyası başlayacak.

UTED: Zorluklar yaşadınız mı?

Ferhat Yenibertiz: Airshowlar dünyada gerçekleşen en prestijli fuarlar. Çok kaliteli bir networke hitap ediyorsunuz. Ülkemizde de bunu anlatmak kolay olmadı, çünkü insanların airshow tecrübesi yok. Aslında bir şehir yaratıyorsunuz o süreçte. A plus bir insan kitlesi getiriyorsunuz ve bu insanları etkilemek kolay da değil. Bu insanlar dünyanın her yerini gezip görmüşler. Bu insanlardan o “woow” efektini almak da kolay değil…

Dubai aslında güzel bir örnek… Dubai ne yaptı? Burj el Halifeyi dikti. Dünyanın en yüksek gökdeleni, 800 küsur metre… Yanına dünyanın en büyük alışveriş merkezini yaptı. Onun yanında da dünyanın en büyük su gösterisini yaptı ve Dubai Airshow’u yaptı… Turizm açısından baktığınızda çölün ortasına kurulmuş bir ülke şehircik aslında, ama Youtube’a Dubai yazdığınız zaman sadece bu saydıklarımı görürsünüz. Etkinliklerini de çeşitli eklerle zenginleştiriyorlar. Mesela drone Show yaptılar ve bu dünyada ilk oldu.

Biz de çok iddialı başladık ve çok büyük düşünüyoruz. Amacımız THY’den sonra Eurasia Airshow’u bir global marka haline getirmek ve insanların ajandalarına konumlandırmak…

Bu zorlu bir süreç… Her şeyin ilki çok zordur. Çok zorluklar yaşıyoruz ama biliyorum ki ikincisinde bu zorlukların birçoğunu yaşamayacağız. Şunu rahatlıkla söyleyebilirim: Bugün dünyada havacılıkla ilgili bir şey üreten, marka olan şirketlerden bizi duymayan kalmadı. Herkese ulaştık… Çok ciddi bir bütçe ayırdık ve hep profesyonel ajanslarla çalıştık.

Çok güçlü bir ekibimiz var. Her biri en az bendeki enerjiyi taşıyor. Her biri olaya işin ötesinde bakan arkadaşlar. Beş ayımız kaldı ve bu çok uzun bir süreç değil… Ama çok iyi olacağına inancım tam…