Üniversitelerin sunduğu havacılık eğitimleri, sektöre yetkin ve nitelikli personel kazandırmak için büyük önem taşımaktadır. Havacılık eğitimi alan öğrenciler, sektörün ihtiyaç duyduğu yüksek standartlara sahip profesyoneller olarak yetişmektedir. Bu rehberimizde, Türkiye’deki üniversitelerde havacılık bölümleri tercihi yapacak öğrenciler için önemli bilgileri sizlerle paylaştık.
Havacılık sektörü, teknoloji ve güvenlik açısından yüksek standartlara sahip bir alandır. Bu sektörde çalışan profesyonellerin, hava taşımacılığının her aşamasında gerekli bilgi ve becerilere sahip olması gerekmektedir. Bölüm tercihi yaparken üniversitelerin sunduğu olanaklar, akreditasyonlar, akademik kadro ve sektörle olan işbirlikleri gibi faktörler dikkate alınmalıdır. Havacılık sektöründe kaliteli eğitim ve donanımlı mezunlar, sektörün gelecekteki başarısı için büyük önem taşımaktadır.
TERCİH YAPARKEN DİKKAT EDİLMESI GEREKENLER
Havacılık bölümlerini tercih ederken dikkate alınması gereken önemli faktörler şunlardır:
1. Akreditasyon ve Kalite: Bölümün YÖK ve uluslararası akreditasyonlara sahip olup olmadığına dikkat edin.
2. Eğitim Kadrosu: Alanında uzman ve deneyimli akademik kadroya sahip üniversiteleri tercih edin.
3. Laboratuvar ve Tesisler: Uygulamalı eğitim için gerekli olan laboratuvar, simülatör ve uçak bakım tesislerinin varlığına dikkat edin.
4. İşbirlikleri ve Staj İmkanları: Üniversitenin havacılık sektöründeki kuruluşlarla işbirlikleri ve staj imkanları sunması önemlidir.
5. Mezun Başarıları: Bölüm mezunlarının sektördeki başarıları ve istihdam oranları hakkında bilgi edinin.
6. Dil Eğitimi: Havacılık sektöründe İngilizce önemli bir dil olduğundan, üniversitenin dil eğitimine verdiği önemi göz önünde bulundurun.
HAVACILIK EĞİTİMİNDE SUNULAN PROGRAMLAR
HAVACILIK YÖNETİMİ
Havacılık sektörünün yönetimsel süreçlerine odaklanır. Hava taşımacılığı, havalimanı yönetimi, hava trafik kontrolü ve havacılık hukuku gibi konuları kapsar. Mezunlar, hava yolu şirketlerinde, havalimanlarında, sivil havacılık otoritelerinde ve hava kargo şirketlerinde yönetim pozisyonlarında çalışabilirler.
PİLOTAJ
Uçuş teorisi, hava trafik kuralları, uçuş dinamiği ve simülatör eğitimi gibi konuları içerir. Ayrıca, uçuş okullarıyla iş birliği yaparak öğrencilere pratik uçuş eğitimi sağlar. Mezunlar, ticari hava yolu pilotu, kargo pilotu veya özel uçuş hizmetlerinde pilot olarak çalışabilirler.
UÇAK BAKIM ONARIM / UÇAK GÖVDE VE MOTOR BAKIMI
Uçak sistemlerinin bakımı, onarımı ve arıza tespitine yönelik teknik eğitimler sunar. Öğrencilere teorik bilgi yanında, uygulamalı eğitimlerle teknik beceriler kazandırılır. Mezunlar, hava yolu şirketleri, bakım onarım merkezleri ve uçak üreticilerinde bakım teknisyeni veya mühendis olarak çalışabilirler.
HAVACILIK ELEKTRİK VE ELEKTRONİĞİ
Uçakların elektrik ve elektronik sistemlerinin tasarımı, bakımı ve onarımına yönelik eğitimler içerir. Aviyonik sistemler, radar teknolojileri ve navigasyon sistemleri gibi konulara odaklanır. Mezunlar, uçak bakım merkezlerinde, hava yolu şirketlerinde veya havacılık elektroniği alanında uzmanlaşmış şirketlerde çalışabilirler
HAVACILIK VE UZAY MÜHENDİSLİĞİ
Havacılık ve Uzay Mühendisliği bölümü, dünyaca kabul gören standart ve yönetmeliklere uygun bakımcı personel yetiştirmek için kurulmuştur. Uçak ve uzay araçlarının tasarımı, üretimi ve performans analizi konularını içerir. Aerodinamik, itki sistemleri ve yapısal analiz gibi konulara odaklanır. Mezunlar, havacılık ve uzay sanayiinde mühendis, araştırmacı veya proje yöneticisi olarak çalışabilirler.
EĞİTİM YÖNTEMLERİ VE ORTAK ÖZELLİKLER
• Teorik Eğitim: Havacılık teorisi, matematik, fizik ve mühendislik temelleri gibi derslerle öğrencilere güçlü bir akademik temel sağlanır.
• Pratik Eğitim: Simülatörler, laboratuvarlar ve gerçek uçuşlar aracılığıyla uygulamalı eğitim verilir.
• Staj ve İş Birlikleri: Üniversiteler, havacılık şirketleri ve havalimanları ile iş birliği yaparak öğrencilere staj ve iş deneyimi fırsatları sunar.
• Sertifikasyon: Eğitim programları, ulusal ve uluslararası havacılık otoriteleri tarafından onaylanmış sertifikasyon süreçlerine uygun olarak düzenlenir.
TÜRKİYE’DE UÇAK TEKNİSYENLİĞİ ÜNİVERSİTE BÖLÜMLERİ
Uçak teknisyenliği, havacılık sektörünün temel taşlarından biridir. Bu alanda uzmanlaşmış teknisyenler, uçakların bakım, onarım ve güvenlik kontrollerinden sorumludur. Türkiye’de, çeşitli üniversitelerde uçak teknisyenliği eğitimi veren programlar bulunmaktadır. Bu rehber, Türkiye’deki üniversitelerde uçak teknisyenliği bölümlerini tercih edecek öğrenciler için önemli bilgileri sunmaktadır.
Uçak teknisyenliği bölümlerinde verilen eğitim, teorik bilgi ve pratik uygulamaları kapsamaktadır. Öğrenciler, uçak sistemleri, motor teknolojileri, elektronik ve aviyonik sistemler, bakım ve onarım prosedürleri gibi konularda eğitim alırlar. Eğitim sürecinde, simülatörler, laboratuvarlar ve gerçek uçak parçaları üzerinde pratik yapma imkanı sunulur.
Üniversiteler, havacılık sektörü ile yakın işbirliği içinde çalışarak öğrencilerine staj imkanları sunar. Türk Hava Yolları, Pegasus, TAV Havalimanları gibi büyük havacılık şirketleri ile yapılan işbirlikleri sayesinde öğrenciler, sektördeki en güncel uygulamaları yerinde öğrenme şansı bulurlar. Staj programları, öğrencilerin mezuniyet sonrası istihdam edilme şansını artırır. Uçak teknisyenliği bölümlerinden mezun olan öğrenciler için çeşitli kariyer olanakları bulunmaktadır:
• Hava yolu Şirketleri: Teknik bakım ve onarım departmanlarında teknisyen olarak çalışabilirler.
• Havaalanları: Uçak bakım ve onarım hizmetleri sunan firmalarda istihdam edilebilirler.
• Uçak Üretim Firmaları: Üretim aşamalarında kalite kontrol ve test teknisyeni olarak görev alabilirler.
• Savunma Sanayi: Askeri uçakların bakım ve onarımında çalışabilirler.
• Özel Havacılık Şirketleri: İş jetleri ve özel uçakların bakım ve onarımıyla ilgilenebilirler.
Hava aracı bakım teknisyenliği genellikle esnek ve vardiyalı çalışma gerektiren, stresli, sorumluluğu yüksek ve hata payı olmayan bir meslektir. Bir hava aracı teknisyeni çözüm odaklı bakabilir. Sorun yaratmaz çözüm üretir. Temel konularda analitik düşünme ve kavrama yeteneğine sahiptir. Çok iyi bir teknik bilgi, deneyim ve özveri gerektiren bu meslek, aynı zamanda iyi derecede İngilizce bilmeyi de gerektirmektedir.
Uçak teknisyenliği bölümü tercihi yaparken dikkate alınması gereken önemli faktörler şunlardır:
1. Üniversitenin Akreditasyonu: Bölümün ulusal ve uluslararası akreditasyonlara sahip olup olmadığına dikkat edilmelidir.
2. Eğitim Kadrosu: Alanında uzman ve deneyimli akademisyenlerin varlığı önemli bir kriterdir.
3. Laboratuvar ve Tesisler: Uygulamalı eğitim için gerekli olanakların mevcut olması gereklidir.
4. İşbirlikleri ve Staj İmkanları: Üniversitenin sektörle olan işbirlikleri ve sunduğu staj imkanları göz önünde bulundurulmalıdır.
5. Mezun İstihdam Oranı: Bölüm mezunlarının sektördeki istihdam oranları hakkında bilgi edinilmelidir.
Uçak Bakım Onarım / Uçak Gövde ve Motor Bakımı Bölümü
Uçak bakım ve onarım bölümü, uçak bakım uygulamalarının, motor sistemi, rotor sistemi, güç ünitesi, pervane, özel elektrikli parçalar, elektronik, aviyonik, hidrolik ve pnömatik sistemlerin kurulumu ve onarıma dair teknik bilgilerin uygulamalı dersler eşliğinde verildiği bir havacılık bölümüdür. Bölümde havacılık terminolojisi, malzeme ve donanım bilgisi, yakıt ikmali, yağ değişimi, rutin bakımlar, arıza giderme ve hava aracının uçuşa hazır hale getirilmesinde uygulanacak prosedürler ayrıntılı şekilde öğretilir. Öğrenciler dört yıllık bu programın son iki yılında işbaşı eğitimi yapma şansı bulmaktadır. Ancak mezuniyet sonrası teknisyen olarak işbaşı yapabilmek için öncelikle
SHY-66 Hava Aracı Bakım Personeli Lisans Yönetmeliği’ne göre 5 farklı kategoriye ayrılmış olan bakım lisanslarından bir ya da birkaçını almaları gerekir. Bazı üniversitelerde eğitim hayatı sürecinde bu lisansları almak için gereken teorik ve işbaşı eğitimleri verilmektedir. Bu durumda üniversite bitince lisans sahibi olmak mümkün olabilmektedir. Eğer üniversite eğitimi bunu sağlamıyorsa, mezuniyet sonrası hava araçlarına ve parçalarına bakım hizmeti vermek için yetkilendirilmiş bakım kuruluşlarında kazanılacak tecrübe sonrasında lisans almak mümkün olmaktadır. Mezuniyet sonrası iş hayatına atılma zamanlaması için üniversite seçimi yaparken bu hususu göz önüne almak gerekir.
Uçak Bakım Onarım / Uçak Gövde ve Motor Bakımı Bölümü’nü Seçmek İsteyenlerin Taşıması Gereken Nitelikler
• Havacılığı yaşam tarzı olarak benimsemek,
• Fizik, aerodinamik konularına meraklı olmak,
• Mekanik problem çözme yeteneğine sahip olmak,
• Yoğun konsantrasyon gerektiren işlerden keyif almak,
• Emniyet konusundan taviz vermeden dikkatli, titiz, detaycı, planlı olmak,
• Ekip çalışması ve iş birliğine yatkın olmak,
• İyi bir göz-el koordinasyonuna sahip olmak,
• Yorum ve analiz yeteneğine sahip olmak,
• Kokulu, gürültülü ve yağlı ortamlarda çalışmayı bu mesleğin gereği olarak kabul etmek.
Uçak Bakım Onarım / Uçak Gövde ve Motor Bakımı Bölümü İş İmkânları Neler?
Uçak bakım ve onarım bölümü mezunları Türk Hava Kuvvetleri, Hava İkmal Bakım Merkezleri gibi askeri kurumlarda, Türk Hava Yolları, Pegasus gibi havacılık kuruluşlarında, hava aracı bakım onarım merkezlerinde, uçak fabrikalarında, TUSAŞ, ASELSAN, TEI ya da benzeri firmalarda, savunma sanayinde çalışma alanı bulabilmektedir. Havalimanlarında ve hava yolu şirketlerinin hangarlarında uçak bakım teknisyeni olarak uçakların, gövde, motor, yapısal bileşenleri, motorla ilişkili sistemlerinde bakım ve onarım işlemlerini yürütürler. Program mezunları aynı zamanda uluslararası kuruluşlarda çalışma şansı da bulabilir.
Uçak Bakım Onarım / Uçak Gövde ve Motor Bakımı Bölümü Mezunları Ne İş Yapar?
Uçak bakım ve onarım bölümü mezunları dört yıllık eğitimlerinin ardından uçak bakım ve onarım teknisyeni olarak mezun olurlar. Teknisyen olarak istihdam edilecekleri askeri, sivil kurum, havalimanı ya da hangarlarda çoğunlukla yoğun, vardiyalı mesai saatleri boyunca yapacakları aşağıdaki görev listesinden sorumlu olur:
• Hava aracında arızalı olan parçaları tespit etmek, arızalı sistemleri yeniden faal duruma getirmek,
• Arızası giderilemeyen sistemlerin, araçların servis dışı edilme işlemlerini yapmak,
• Bakım ve onarım kataloglarına hâkim olmak,
• Planlı uçak bakım faaliyetlerini yürütmek, bunlar için gereken teknik ve idari işlemleri yerine getirmek,
• Motor, pervane, rotor, güç ünitesi, özel elektrikli parçalar gibi kısımların havacılık kontrol ve bakım işlemlerini gerçekleştirmek,
• Hava aracının aviyonik sistemlerinin kontrol, bakım ve arıza giderme işlerini yapmak,
Şimdi de uçak teknolojisi bölümünü bünyelerinde barındıran meslek yüksekokullarına bir göz atalım. 22 farklı MYO’da eğitim verilmektedir. Bu MYO’ların 6 tanesi devlet üniversitelerine bağlı olup geri kalan 16 tanesi vakıf üniversitelerindedir. Bu okulların 2023 yılı toplam kontenjanı hızlı bir artışla bin 639’a ulaşmıştır. Şimdi ise gelelim 4 yıllık fakülte ve yüksekokullara. Toplam 12 farklı havacılık ve uzay bilimleri fakültesi ya da sivil havacılık yüksekokulu bulunuyor. Hava aracı gövde - motor bakım ve hava aracı / havacılık elektrik elektroniği bölümleri olmak üzere 8 tanesi devlet, 4 tanesi vakıf üniversitesi şeklinde eğitimlerine devam etmektedirler. İlave olarak bir üniversitemizde ise ikinci öğretim de (İÖ) yapılmaktadır. Havacılık elektrik ve elektroniği 496, uçak gövde ve motor bakımı 606 öğrenci olmak üzere 2023 yılı toplam öğrenci kontenjanı ise bin 102 öğrenciye ulaşmıştır.
SHGM tarafından bakım eğitim kapsamında ‘147 Yetkili’ ve ‘Tanınan Okullar’ın listeleri aşağıda listelenmiştir
