Dünden bugüne THY’nin filosuna birçok uçak dahil olurken, birçoğu da filodan çıkarılmıştır. Airbus Toulouse Tesisleri’nden geçtiğimiz ay filomuza dahil edilen MSN 11446 A320-271N TC-LUZ uçağının filoya dahil edilişi ve teknisyenin bu konudaki sorumluluklarından söz edeceğiz.

2 0 Mayıs 1933 tarihinde 2186 sayılı kanun ile kurulan ve ilk adı “Hava Yolları Devlet İşletme İdaresi” olan Türk Hava Yolları, Ağustos 1933 tarihinde 5 uçak ve 23 koltuk kapasitesi ile uçuşlarına başlamıştır. Bugün ise Türk Hava Yolları, şu ana kadar 413 uçaklı dev bir filoya sahip, ülkemizin gurur duyulan bayrak taşıyıcısıdır ve gelecek 10 yılda hedef 810 uçaklı dev bir filoya ulaşmaktır. Geçmişten günümüze birçok uçak, filoya dahil olmuş veya filodan çıkarılmıştır. Bu yazımızda bu ay içerisinde Airbus Toulouse tesislerinden filoya dahil edilen MSN 11446 A320-271N TC-LUZ uçağının filoya dahil edilişi ve bu süre içerisinde teknisyenin sorumluluklarından bahsedeceğiz. 

Öncelikle uçak siparişi, montajı ve ground testleri uçağın modeline göre farklılıklar göstermektedir. Bütün bu sürecin sonunda ise Airbus tarafından teslim süreci başlatılıyor. Airbus tesislerine davet ve belli bir check list dahilinde kontroller başlıyor. İşte tam da bu noktada teknisyenlerin sorumlulukları başlıyor. Teknisyen her ne kadar tabiri caizse sıfır uçak alıyor olsa da üretimden kaynaklı birçok hatayı yakalamak zorundadır. 

MSN 11446 TC-LUZ uçağı için bize verilen teslim süreci 4 gündü. Süreç, Airbus ekibi ve THY ekibinin toplantısı ile başladı. Bu toplantıda uçak teslim süreci aşama aşama anlatıldı. İlk gün ground checkler başladı. Ben mekanik teknisyen olarak kontrollerimi yaparken, bir aviyonik teknisyen ve 2 mühendis arkadaşımız da kendi kontrollerine başladılar. Kontrolleri yaparken Airbus ekibi bize eşlik etmekte ve bütün accessleri kendileri sağlamaktaydı

İlk bakışta kusursuz ve pırıl pırıl gibi bir uçak görünse de, detaylı kontrollerde bazı üretim hataları ile karşılaştık. Bu hataların bazılarından bahsetmek gerekirse; motorda atık pop-out, sıkılmamış kelepçeler, yapıya temas eden hidrolik borular, atılması unutulmuş emniyetler gibi… Tüm bu ve bunun gibi hatalar orada bulunan tecrübeli teknisyenler tarafından raporlanmaktadır. Airbus bu hataların her birine defect oluşturmaktadır ve kendileri düzeltici işlemlere başlamaktadır. Bu aşamada bizler sadece tespitlerde bulunuyoruz ve düzeltici işlemler Airbus ekibi tarafından gerçekleştiriliyor.

İlk gün kontrollerinden sonra ikinci gün de kontrollere kaldığı yerden devam ediyoruz. Bütün uçuş kumanda yüzeyleri, motorlar, iniş takımları, kargolar, hidrolik kompartmen, kabin, galley ve tuvaletler baştan aşağı detaylı kontrollerden geçiyor. Bulunan defectler, Airbus ekibine bildiriliyor. Airbus ekibi daha sonra düzeltici işlemlerini uygulayarak onay için defeckti bulan personele düzeltici işlemin yapıldığını gösteriyor. Teknisyen o aşama düzeltici işlemin doğru yapıldığına onay verirse defect kapatılıyor; aksi takdirde tekrardan düzeltici işlem uygulanıyor.

Bir sonraki aşama ise test uçuşudur. Test uçuşuna kaptan pilot olarak THY’den bir kaptan pilot katılırken, yardımcı pilot ise Airbus ekibinden katılıyor. Ayrıca Airbus ekibinden bir mühendis ve THY ekibi de bu uçuşa katılarak gözlemlerde bulunuyor. Test uçuşunda uçağın kabiliyeti test edilirken belli irtifalarda dalış ve yatış hareketleri kontrol ediliyor. Apu testleri ve bazı sistem testleri de bu test uçuşunda gerçekleştiriliyor. Uçak, eğer bütün bu testleri test uçuşunda başarı ile tamamlarsa, test uçuşu tamamlanıyor; aksi takdirde ertesi gün sistem hataları giderilerek tekrardan bir test uçuşu gerçekleştiriliyor.

Test uçuşundan sonraki süreç, artık TAC (Technical Acceptance Completion) yani defectlerin kapatılması oluyor. Airbus ekibi, defecti bulan her bir personele düzeltici işlemi gösteriyor ve teknisyenin onayı sonucunda bütün defectlerin kapatılması işlemi de tamamlanmış oluyor.

Bir sonraki süreç TOT (Transfer of Title) uçağın Airbus tarafından THY’ye transfer süreci oluyor. Bu aşamada satın alma veya kiralama işlemleri gerçekleşiyor. Karşılıklı imzalar atılıp, uçağın bütün sertifikaları, evrakları THY ekibine teslim ediliyor. Bu süre sonunda evraklar SHGM’ye gönderilerek SHGM tarafından Ferry Flight için geçici uçuşa elverişlilik sertifikası düzenleniyor.

Sertifika düzenlendikten sonra artık son aşama Ferry Flight oluyor. Bu uçuşa, THY ekibinden test uçuşuna katılan kaptan pilot, bir yardımcı pilot ve mekanik teknisyen olarak ben katıldım. Uçuş, bütün izinler SHGM’den alındıktan sonra gerçekleşti. İstanbul’a indiğimizde bizi THY Filo ekibinden ve hat bakım ekibinden personeller karşıladı. Ben mekanik teknisyen olarak uçağın bütün evraklarını, sertifikalarını uçak teslim tutanağı ve sertifika teslim tutanağını imzalayarak bizleri karşılayan THY ekibine teslim ettim. Ve böylece teknisyen olarak uçak teslim sürecindeki görevimi tamamlamış oldum.

Bizler teknisyenler olarak bu görev ve sorumluluk bilinciyle operasyon sürecinin her aşamasında özveri ile çalışmakta ve teknisyenin teslim sürecindeki sorumluklarının ne kadar önemli olduğunun bilinciyle çalışmalarımıza devam etmekteyiz.