Havacılık, bünyesinde barındırdığı tüm birimlerle hata payının sıfır olduğu bir sektördür. Bu sebepledir ki gözümüzü çevirdiğimiz heryerde bizim lehimize bir uyarıyla karşılaşırız. Bu uyarıları parklarda bulunan “Çimlere Basmayınız” uyarısından ayıran en büyük özellik ise uyulmadığı zaman zararın çimlere değil; kendimizin veya bir başkasının sağlığına ve daha da kötüsü canına gelecek olmasıdır.
Gerek işin kapsamı, gerekse gerektirdiği nitelikler bakımından zor ve nispeten kompleks bir sektör olan “Uçak Bakım Sektörü” hatalar konusunda oldukça zayıf halkalara ve riskli süreçlere sahiptir. Bu zayıf halkaları ve riskleri en aza indirmek için her şirket belirli bir sistematiğe bağlı kalarak eğitimler vermekte ve çeşitli süreçleri işletmektedir. Bu eğitim ve süreçlerde; bakımdan kaynaklı hataların en aza indirilmesi temel amaç olmakla birlikte, daha sağlıklı bir çalışma ortamı ve daha emniyetli uçuşlar hedeflenmektedir. MEDA 1990’lı yılların ortalarında BOEING tarafından oluşturulmuş araştırma ve önleme sürecinin adıdır. “Maintenance Eror Desicion Aid” kelimelerinin kısaltılmış hali olan MEDA, bakım ve üretim sırasında yaşanan hataların en aza indirgenmesini, çalışanların ve hava araçlarının zarar görmeden faaliyetlerine devam etmesini amaçlar.
BOEING bu çalışmayı uluslarası ticari ortaklarıyla birlikte geniş bir yelpazede yürütmektedir. Günümüzde 800’ün üzerinde “Bakım Organizasyonu” nun MEDA sürecini kullandığı tahmin edilmektedir. BOEING tüm bu bakım organizasyonlarından gelen geri bildirimler ile süreci güncellemekte ve canlı tutmaktadır.
MEDA süreci nasıl başlar? Nasıl ilerler ve Nasıl sonuçlanır?
• Bakım sırasında yaşanan istenmeyen veya öngörülemeyen bir olay sonucunda ilgili birimin yöneticisi SMS (Safety Management System) biriminden bu olayın araştırılmasını talep eder.
• Olayla alakalı olan tüm birimlerin yöneticileri MEDA çalışma grubuna birer üye dâhil eder ve süreç başlar.
• MEDA çalışma grubu olayı yaşayan kişiler ile toplantılar yapar ve toplayabildiği tüm belge ve bilgileri toplamaya gayret eder.
• MEDA grubu hatayı veya ihlali değil genel olarak olayı araştırır.
• Burada olayı yaşayan kişi ve kişilerin işbirliği çok önemlidir. Daha güvenli bir ortamda çalışmak ve eve dönerken sağlığından birşey kaybetmemiş olmak herşeyin üzerindedir.
• Bu çalışma ve toplantılar da amaç kesinlikle suçlu aramak ve çalışanları cezalandırmak değildir. Hataya neden olan faktörler tespit edilerek tekrarının önüne geçmektir.
• Kök neden belirlenmeye çalışılır.
• Risk analizi yapılır ve bu risk seviyesine göre düzeltici işlemlerin önceliği belirlenir.
Bu aşamadan sonra yapılacak düzeltici işlemler ilgili birimlere atanır. Düzeltici işlemlerin uygulama aşamaları SMS birimi tarafından takip edilir. Sistem tarafından belirli tarihlerde birimler e-mail yoluyla uyarılır ve işlemin uygulanması sağlanır. Yapılan düzeltici işlem sonunda eğer gerek görülürse MEDA sunumu eğitim olarak tüm ilgili birimlere atanır ve konu hakkında bilinç oluşturmak amaçlanır.
Sonuç olarak MEDA süreci ve iş birliği içindeki personel sayesinde bir kişinin yaşadığı olumsuz ve tehlikeli bir olay, bütün bir organizasyon için bakım emniyetinin daha da artmasını ve emniyet kültürünün gelişmesine katkıda bulunur.