Havacılık, küresel ölçekte sürekli iletişim ve koordinasyon gerektiren karmaşık bir ekosistemdir. Bu ekosistemin en kritik unsurlarından biri, uçaklarla yer istasyonları arasındaki radyo iletişimidir. Özellikle uzun mesafeli uçuşlarda, pilotların sürekli olarak radyo frekanslarını dinlemesi ve gelen çağrıları takip etmesi hem yorucu hem de dikkat dağıtıcı olabilir. İşte bu noktada, havacılıkta sessiz çağrı devrimi olarak nitelendirilebilecek SELCAL (Selective Calling) sistemi devreye girer.
SELCAL Nedir?
SELCAL, uçakların kokpitinde bulunan bir alıcıya belirli bir ton dizisi gönderilerek pilotları uyaran bir radyo sinyalizasyon sistemidir. Bu sistem, pilotların sürekli olarak radyo frekanslarını dinleme zorunluluğunu ortadan kaldırır ve yalnızca kendilerine yönelik bir çağrı olduğunda uyarılmalarını sağlar. Böylece pilotlar, uçuşun kritik aşamalarına daha iyi odaklanabilir ve yorgunluktan kaynaklanan hataların önüne geçilebilir.
SELCAL Nasıl Çalışır?
SELCAL sistemi, yer istasyonundan uçağa gönderilen dört tonluk bir ses sinyali dizisi kullanır. Her uçak, kendine özgü bir SELCAL kodu ile donatılmıştır. Yer istasyonu, uçağa çağrı yapmak istediğinde, bu özel kodu radyo dalgaları aracılığıyla gönderir. Uçağın kokpitindeki SELCAL alıcısı, bu ton dizisini algıladığında, pilotları görsel ve/veya işitsel bir uyarı ile bilgilendirir. Pilotlar, uyarıyı aldıktan sonra, yer istasyonuyla iletişim kurmak için radyo frekansına geçerler.
SELCAL kodları, iki çift tonun kombinasyonundan oluşur. Her ton, belirli bir frekansı temsil eder ve bu frekansların kombinasyonu, benzersiz bir kod oluşturur. Bu kodlar, genellikle dört harf ile ifade edilir (örneğin, AB-CD).
SELCAL’in Avantajları:
• Pilot Yorgunluğunu Azaltma: Pilotların sürekli radyo dinleme zorunluluğunu ortadan kaldırarak yorgunluğu azaltır.
• İletişim Verimliliğini Artırma: Yalnızca ilgili uçakların çağrı almasını sağlayarak radyo trafiğini azaltır ve iletişimin daha verimli olmasını sağlar.
• Uçuş Güvenliğini Artırma: Pilotların dikkatini dağıtan unsurları azaltarak uçuş güvenliğini artırır.
• Uzun Mesafeli İletişimi Kolaylaştırma: Özellikle okyanus aşırı uçuşlarda, pilotların sürekli radyo dinlemesi zor olduğundan, SELCAL sistemi hayati önem taşır.
SELCAL Kodlarında Tekrarlama Sorunu ve Yeni Güvenlik Önlemleri:
SELCAL sisteminin yaygın kullanımı ve 12 veya 16 tonluk SELCAL kodlarının sınırlı miktarı nedeniyle, birden fazla aktif uçağa aynı SELCAL kodlarının atanması olasılığı ortaya çıkmaktadır. Aviation Spectrum Resources Inc. (ASRI) bu durumu kabul etmektedir ve daha önce, şimdi veya gelecekte verilen herhangi bir SELCAL kodunun atandığı uçağa özgü olacağına dair güvence vermemektedir. Bu, havacılık güvenliği açısından potansiyel bir risk oluşturmaktadır.
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) Ek 10, Cilt II, Paragraf 5.2.4.1.1’de belirtildiği gibi, “SELCAL kodlarının sınırlı sayısı nedeniyle, birden fazla uçağa benzer kod atamaları beklenebilir. Bu nedenle, SELCAL aracılığıyla iletişim kurarken bu bölümde yer alan doğru radyotelefon (RTF) prosedürlerinin kullanımı vurgulanmaktadır.”
Bu bağlamda, ASRI’den SELCAL kodu talep eden tüm kullanıcılar, bu durumun farkında olduklarını ve ICAO’nun belirttiği doğru radyotelefon prosedürlerini uygulayacaklarını kabul ederler. Ayrıca, ASRI ve bağlı kuruluşları, dünya çapında herhangi bir yeni veya mevcut SELCAL kodunun kullanımından kaynaklanan tüm iddialara, yükümlülüklere, hükümlere, dava nedenlerine, maliyetlere ve giderlere karşı tazmin etmeyi, savunmayı ve masun tutmayı kabul ederler.
Yeni Güvenlik Önlemleri ve Doğru Radyotelefon Prosedürleri:
Bu sorunun üstesinden gelmek için, havacılık endüstrisi, doğru radyotelefon prosedürlerinin önemini vurgulamaktadır. Pilotların, SELCAL uyarısı aldıktan sonra, yer istasyonuyla iletişim kurarken, uçak kimliklerini ve diğer gerekli bilgileri doğru bir şekilde belirtmeleri gerekmektedir. Bu, yanlışlıkla başka bir uçakla iletişim kurulmasını önler ve iletişimin doğru ve güvenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlar.
Ayrıca, havacılık otoriteleri, SELCAL kodlarının atanması ve yönetimi konusunda daha sıkı düzenlemeler getirmeyi ve alternatif iletişim teknolojilerinin geliştirilmesini teşvik etmektedir. Bu sayede, gelecekte SELCAL kodlarının tekrarlanması sorununun tamamen ortadan kaldırılması hedeflenmektedir.
SELCAL’a Alternatif Sistem:
SELCAL (Selective Calling) ve CPDLC (Controller Pilot Data Link Communications), havacılıkta kullanılan iki farklı iletişim sistemidir. SELCAL, özellikle uzun mesafeli uçuşlarda pilotların sürekli radyo dinleme zorunluluğunu ortadan kaldıran bir çağrı sistemidir. Yer istasyonu, uçağa özel bir ton dizisi göndererek pilotları uyarır. Ancak SELCAL, sınırlı kod sayısı ve radyo frekansı girişimleri gibi sorunlara sahiptir.
CPDLC ise, pilotlar ve hava trafik kontrolörleri arasında veri bağlantısı aracılığıyla mesajlaşma sağlayan daha modern bir sistemdir. Metin tabanlı iletişim, sesli iletişime göre daha net ve hatasızdır. CPDLC, radyo frekansı yoğunluğunu azaltır ve daha verimli bir iletişim sağlar. Ayrıca, acil olmayan mesajların iletimi için idealdir.
SELCAL, basit ve uzun yıllardır kullanılan bir sistem olmasına rağmen, CPDLC’nin sunduğu avantajlar nedeniyle giderek yerini kaybetmektedir. CPDLC, daha güvenilir, verimli ve esnek bir iletişim imkânı sunarak havacılık güvenliğini artırmaktadır. Ancak, SELCAL’ın özellikle yedek bir iletişim sistemi olarak hala önemli bir rolü bulunmaktadır.
SELCAL sistemi, havacılıkta iletişim verimliliğini ve güvenliğini artıran önemli bir teknolojidir. Ancak, SELCAL kodlarının sınırlı sayısı nedeniyle ortaya çıkan tekrarlama sorunu, dikkatli bir şekilde yönetilmesi gereken bir risktir. Doğru radyotelefon prosedürlerinin uygulanması ve yeni teknolojilerin geliştirilmesi, bu sorunun üstesinden gelinmesine yardımcı olacaktır. Havacılık endüstrisi, sürekli olarak iletişim sistemlerini geliştirerek, uçuş güvenliğini en üst düzeye çıkarmaya devam edecektir.
Kaynak: https://asri.aero/terms-and-conditions-for-the-use-of-selcal/