HAVACILIKTA 6M ÜRÜN EMNİYETİ İLİŞKİLİ NEDEN SONUÇ DİAGRAMI
Havacılık ürün emniyeti; bir ürünün insan ve çevreye zara vermeyecek şekilde üretilmesidir. 6M, insan, makine, malzeme, yöntem, ölçüm ve tabiat ana anlamına gelir. 6M, SMS yaklaşımına katkıda bulunur.
1-Ürün emniyetine etkisine insan katkıları şunları içerir:
• Eğitim / Yetersiz Eğitim
• İstasyon Dışı Işler
• Çalışan Motivasyonu
• İnsan Faktörleri
O Stres
• Çalışanın Sağlığı
O Zihniyet
O Tutum, Odaklanma, Dikkat Dağıtma
O Kıyafet
O Psikolojik Yönler
• Yönetim
O Taahhüt
O Talimat
O İlişki
2-Ürün Emniyetinin Etkisine Malzeme Katkıları:
• Uygunluk
• Malzeme Testi
• Sertifikalar / Onaylı Kaynaklar
• Kirlenme / Kusurlar
• Toplu Malzeme Yönetimi
• Şüpheli Onaylanmamış Parçalar
• Sahte Parçalar
• Parça Değişimi
• Fod
• Dış Ve Iç Malzeme Taşıma İşleme Sırasında Hasar
• Raf Ömrü (Sınırlı Ömür)
• İşleme Sırasında Temizlik, Sıcaklık Ve Nem Kontrolü
• Koruma
• Ömür Boyu Kontroller
3-Ürün emniyetinin etkisine ölçüm katkıları:
• Uygun Ölçüm Araçları Ve Ekipmanlarının Seçimi
• Muayene Alet Ve Ekipmanlarının Kalibrasyonu Ve Doğruluğu
• Ölçüm Sistemi Analizi (Msa)
• İstatistiksel Ürün Kabulü
• İstatistiksel Proses Kontrolü (Spc)
• Veri Toplama Ve Çeşitleme
• Ölçüm Varyasyonu
• Kritik Öğeler Ve Temel Özellikler
• Kayıtların Kontrolü Ve Kayıt Tutma
• Kontrollü Ortam
• Ölçüm Sistemi Dönüştürme (Ör. Metrik / Abd)
4-Ürün emniyetinin etkisine makine katkıları şunları içerir:
• Makine Çalışmasının Anlaşılmaması
• İşletme/Kapasite Analizi Için Uygun Seçim
• Kurulum / Kalibrasyon
• Bakım - Planlı Önleyici Bakım (Pm’ler), Güvenilirlik Ve Sürdürülebilirlik
• Operasyonel Belgeler Ve Ilgili Sürekli Eğitim Güncellemesi
• Takım Durumu
• Kontroller
• Planlı Önleyici Bakım
• Korumalar
• Sayısal Kontrol (Nc) Programları
• Program Kontrolleri
5-Ürün emniyetinin etkisine katkı sağlayan yöntemler:
• İnsan Faktörleri
• Kalite Yönetim Sistemi
• Risk Analizi
• Dfmea - Tasarım Hatası Modu Etkileri Ve Analizi
• Pfmea - Süreç Hatası Modu Etkileri Ve Analizi
• Risk Haritası
• Planlama
• Tasarım Değişiklikleri / Konfigürasyon Yönetimi
• Denetim Ve Kontrol Planları
• Çizim Yorumlama
• Kimya Standartları
• Sevkiyat / Teslim Alma / Muhafaza
Doğa Ana Ve/Veya Çevresel Katkıların
Ürün Emniyetine Etkisi Şunları Içerir:
• Çevresel Etkiler
• Hava Sıcaklığı
• Nem
• Toz
• Partikül Kirleticiler
• Kirlilik
• Doğa Olayları (Atmosferik)
• Hava Koşulları
• Şimşek
• Gürültü
• Titreşim
Aşağıda her bir M e karşılık yaşanan bir kazanın örneği verilmektedir:
OLAY1-İNSAN
Kök neden: Dokümante edilmiş bilgi kullanılmadan sadece söz ile işlemi gerçekleştirme
Sorun - Uçuş sırasında kokpit ön camı patladı
Etki - Pilot neredeyse camdan fırlıyordu
Neden - Kokpite ön cam çerçevesi montajı sırasında yanlış tipte bağlantı elemanları takıldı.
Öğrenilmiş dersler
Bakım müdürü uygulama için seçilen
Bağlantı elemanlarının kullanımını onaylamadı
Çalışanlar, belirli koşullar için kişisel yargıyı kullanmak yerine kurulum ve uygulama için uygun donanımı seçmiş olmalıdır.
Planlamaya uyulmaması: Montajcıya A211-8D vidayı kullanması tavsiye edilmesine rağmen, dinlemedi ve A211-8C vidayı kullandı.
Montajcı, vida yerleşiminde farklı bir şey, uyumsuzluk olduğunu fark etti ancak görmezden gelmeyi seçti.
OLAY2-MALZEME
Kök neden – Maddi Kusur
Problem – Hammadde kirliliği nedeniyle motor dişlisi arızası
Etki – Motor arızası
Neden – Dişli imalatından önce hammaddenin Kontaminasyonunun tespit edilmemesi
Öğrenilmiş dersler:
• Hammaddenin kontaminasyonunu ortadan kaldırmak için sağlam bir inceleme süreci olduğundan emin olun.
• Yüksek düzeyde bir farkındalığın ve hammadde tedarikçileri için gerekli denetim süreçlerinin gözetiminin önemi
• İşlem sonrası (örn. montaj hattı) malzeme kusurlarını bulmak imkansızdır. Kritik malzeme kalitesi önemlidir. Bu nedenle, tedarikçi kalitesinin yönetilmesi zorunludur.
• Hammadde tedarikçisinin, ürün kullanımının kritikliği konusunda bilgilendirildiğinden emin olun.
Şekil3- FOD nedeni ile şaft hasarı ve uçağın acil iniş yapması
Emniyetli günler dileği ile…
Referanslar:
1- IAQG SCMH
2-Japanese Ministry of Land, Infrastructure, Transport & Tourism