Uydu Üzerinden ADS-B KULLANIMI

(Otomatik Bağımlı Gözetleme-Yayın)

ADS-B, Otomatik Bağımlı Gözetim-Yayın anlamına gelir. Sinyalleri iletmek için RADAR ve radyo dalgalarını kullanan mevcut hava trafik sisteminden farklı olarak, sinyalleri yayınlamak için Küresel Konumlandırma Sistemini (GPS) kullanan bir navigasyon sistemi türüdür.

Dünyanın dört bir yanındaki ülkeler, uçakları takip etmenin daha doğru bir yolunu uyguluyor. Otomatik Bağımlı Gözetim-Yayın (ADS-B) olarak adlandırılan teknoloji, sonunda, hava trafik kontrol (ATC) izleme ve dünya çapında uçakların ayrılması için birincil gözetim yöntemi olarak radarın yerini alması bekleniyor.

ABD ve diğer ülkeler, bölgelerinde farklı programlara göre faaliyet gösteren uçaklar için ADS-B düzenlemeleri yayınlandı. ADS-B ile, donanımlı uçaklardaki pilotlar artık yeni bir güvenlik ve verimlilik düzeyi sağlayan hizmetlere erişebiliyor. ADS-B ile  alçak irtifalar dahil olmak üzere, radar olmayan ortamlarda daha verimli boşluk bırakma ve optimum yönlendirme yapılabiliyor.

ADS-B ismini özelliklerinin baş harflerinden alıyor.

Automtic: Pilot girişi veya harici sorgulama gerektirmez.

Dependant: Uçağın navigasyon sisteminden (örn. GPS) alınan doğru konum ve hız verilerine bağlıdır.

Survelliance: Bilgi gerektiren tesislere uçak konumu, irtifa, hız ve diğer gözetim verilerini sağlar.

Broadcast: Bilgi, uygun şekilde donatılmış yer istasyonları veya uçaklar tarafından izlenmek üzere sürekli olarak yayınlanır.

ADS-B verileri her yarım saniyede bir 1090MHz, dijital veri bağlantısında yayınlanır. Bu veriler, diğer uçaklar ve hava trafik kontrol tarafından, radara ihtiyaç duymadan, uçağın konumunu ve irtifasını görüntüleme ekranlarında göstermek için kullanılabilir.

Veri Yayınları şunları içeriyor;

Uçuş Tanımlama (uçuş numarası çağrı işareti veya çağrı işareti)

ICAO 24-bit Uçak Adresi (küresel olarak benzersiz uçak gövdesi kodu)

Konum (enlem/boylam)

Konum bütünlüğü/doğruluğu (GPS yatay koruma sınırı)

Barometrik ve Geometrik Rakımlar

Dikey Hız (tırmanma/iniş hızı)

İz Açısı ve Yer Hızı (hız)

Acil durum göstergesi (acil durum kodu seçildiğinde)

Özel konum tanımlaması (IDENT seçildiğinde)

Bir yer istasyonunun sinyal alma yeteneği, yüksekliğe, sahadan uzaklığa ve engelleyici araziye bağlıdır. Her yer istasyonunun maksimum menzili 250 deniz milini geçebilir. Her yer istasyonunu çevreleyen hava sahasında, gözetleme kapsamı yüzeye yakın yerlere kadar uzanır.

ADS için mevcut 2 form bulunmaktadır:

ADS-B: Automatic Dependent Surveillance Broadcast (Otomatik Bağımlı Gözetim-Yayın)

ADS-C: Automatic Dependent Surveillance Contrat

(Otomatik Bağımlı Gözetim-Sözleşme)

ADS-B, donanımlı uçak ve kara araçlarının kimliklerini, konumlarını, irtifalarını ve hızlarını diğer uçaklara ve ATC’ye yayınlamalarına izin verir. Buna ADS-B Çıkışı denir. Bu bilgiyi alabilmek ADS-B In olarak bilinir. ADS-B çıkışı ile donatılmış uçaklar, Hava Trafik Kontrolörünün hava sahasındaki uçaklar hakkındaki farkındalığını arttırır. Radarların bir uçağın konumunu güncellemesi 5 ila 12 saniye arasında sürebilir, ancak ADS-B ekipmanı, neredeyse her saniye güncellenmiş uçak bilgileriyle hava trafik kontrolü (ATC) sağlar. Bu, kontrolörlerin potansiyel olarak tehlikeli durumları hızlı ve etkili bir şekilde tanımlamasını ve çözmesini sağlar.

Geliştirilmiş Güvenlik

ADS-B In, pilotlara, kontrolörlerle radar temasında uçan uçakların irtifa, yer izleme, hız ve mesafesini sağlayan ve 15 deniz mili yarıçapında, 3.500’e kadar olan Trafik Bilgi Hizmeti-Yayınına (TIS-B) erişim sağlar. Mevcut transponderler, ATC ve diğer uçakların, uçağınızın göreceli konumunu ve yüksekliğini bilmesini sağlıyabiliyorken, ADS-B, havadaki trafik çakışmalarını önlemeye ve projelendirmeye yardımcı olmak için önemli bilgiler ekler. Tüm bunlar pilot güvenliğini büyük ölçüde artırır.

ADS-B Donanımlı uçakların pilotları, kokpit ekranlarında çevredeki uçakların yerini görebilirler. UAT alıcısı olan pilotlar, kokpit ekranlarında grafik hava durumunu da görebilirler. Bu bilgi, hava trafik kontrolörlerinin gördüklerine benzer, paylaşılan durumsal farkındalık ve önemli gör ve kaçın yeteneği ortamı yaratır. ADS-B Out bilgisi 1090 MHz ve 978 MHz olmak üzere iki frekansta yayınlanabilir. Otomatik Bağımlı Gözetim-Yeniden Yayın (ADS-R), verileri bir frekanstan diğerine yeniden yayınlar ve her iki ADS-B bağlantısında çalışan uçakların trafik ekranlarında birbirlerini görmelerini sağlar. FAA FIS-B hizmeti (UAT ADS-B In’de mevcuttur) ayrıca geçici uçuş kısıtlamaları (TFR’ler) veya kapalı pistler gibi önemli uçuş bilgilerinin bildirimlerini de iletir. ADS-B In’i destekleyebilen kokpit ekranları, pilotların görüşün düşük olduğu durumlarda araziden kaçınmasına yardımcı olmak için genellikle arazi haritalarını da destekleyebilir.

“ADS-B, yer tabanlı radarlara olan bağımlılığı azaltmak için son derece hassas, üç boyutlu konum raporlaması yapabilir. Tüm hava sahası kullanıcıları için sağladığı en büyük avantajlardan biri havadaki mevcut trafiği ve uçakların ne yöne gittiğini son derece doğru bir şekilde ortaya koyabilimesidir.

ADS-B tarafından sağlanan son derece hassas GPS tabanlı gözetim, hayat kurtaran arama ve kurtarma görevlerinde de kullanılabilir ve teknik imkanları geliştirir. ADS-B Out ile uçakları takip eden hava trafik kontrolörleri, son bildirilen pozisyonlar hakkında daha doğru bilgilere sahip olup, arama kurtarma  sırasında doğru yerde arama yapılmasına yardımcı olur. ADS-B, dağlık arazi gibi bir radar sahasının uygun olmadığı alanlara yerleştirilen yer telsizlerinin sinyalini takip ederek, Hava trafik kontrolörlerinin, bir uçağın son konumu hakkında daha iyi bilgiye sahip olmasına ve böylece bir arama ve kurtarma operasyonunda  gereken kritik zaman aralığını azaltır.